19 de enero de 2014

Rodrigo Eanes de Vasconcelos


Catro Cantigas de Amigo


I

Vuestro amigo, amiga, en otra ocasión
sí que deseaba en su corazón
a otra mujer, mas en vuestra prisión
hoy está, libre de ningún vaivén,
y, pues no quiere si no es vuestro don,
bueno sería que le tratéis bien
.

Él a otra dama solía querer
mucho, amiga, mas él os llegó a ver
y ahora no puede tener placer
si no es de vos, y a todo hace desdén,
y, pues está así en vuestro poder,
bueno sería que le tratéis bien
.

Él de otra dama tenía el favor,
y ahora Dios, por hacerle mayor
pena sufrir mientras viva, o peor,
le hizo perder el juicio también,
y, pues lo fuerza así vuestro amor,
bueno sería que le tratéis bien
.



II

Si yo, amiga, deseo hacerle bien
a mi amigo, que no quiere a otra tal
más que a mí, me dicen que eso está mal
mis amigas y un error allí ven;
mas no las creo, y algo sé también:
ya que mi amigo muere por querer
morir por mí, bien está a él bien hacer
.

Ellas no saben qué gusto tendré
de hacerle yo bien en mi corazón
y puedo hacérselo con gran razón,
y aún dicen que un error cometeré
mis amigas, pero una cosa sé:
ya que mi amigo muere por querer
morir por mí, bien está a él bien hacer
.

Mas yo le haré bien y ellas vendrán
a preguntarme por qué lo hice así
y yo les diré: «¿Quién lo dice ahí?»
Y al oírme me lo concederán,
pues les diré: «Mis amigas: verán,
ya que mi amigo muere por querer
morir por mí, bien está a él bien hacer»
.

Y antes le quiero algún bien yo hacer
que dejarle estar muriendo querer;
por no hablarle bien o no irle a ver
no quiero dejarle muerte tener.



III

Mi amigo no tiene de mí señal
más que gran dolor, que no lo hay igual,
y, amiga, en el corazón ansia tal
tiene en verme, que decidme, o quien
sepa: si él me quiere, aunque le haga mal,
¿qué haría si yo le hiciera bien?

Desde que nací no le di placer
y todo el mal que yo le pude hacer
se lo hice, amiga, y quiero saber
de vos, si este mal le causa desdén,
y le doy mal y muere por mi ser,
¿qué haría si yo le hiciera bien?

Libre es de otra dama obtener favor
y lo trato cada día peor,
mas él, amiga, me quiere mejor
que a nadie, y, si así es, decidme también,
si yo mal le hago y él me tiene amor,
¿qué haría si yo le hiciera bien?



IV

Estas mis penas que yo sufriré,
mi amigo, muchas y muy graves son
e igual vos hace tiempo, y sin razón,
penas sufrís, y por eso no sé
quién, yo por vasallo y vos por señor,
de ambos cuál sufre más pena de amor
.

Penas sufrimos, así yo también
por vos, amigo, como vos por mí
y Dios de los dos sabe que es así,
y de estas penas no sé yo muy bien
quién, yo por vasallo y vos por señor,
de ambos cuál sufre más pena de amor
.

Seguros están que no han de perder
pena mis ojos y mi corazón,
y estas penas, señor, bien mías son,
mas de este asunto no puedo entender
quién, yo por vasallo y vos por señor,
de ambos cuál sufre más pena de amor
.



Nota
Cantiga III, cassi: Ver nota → Vasco Gil.

Universo Cantigas. Rodrig'Eanes de Vasconcelos
B. D. Lírica Profana Galego-Portuguesa. Rodrigu' Eanes de Vasconcelos
Real Academia de la Historia. Rodrigo Eanes de Vasconcelos
Cantigas Medievais Galego Portuguesas. Rodrigo Anes de Vasconcelos
Rip Cohen, 500 Cantigas d’ Amigo: Edição Crítica / Critical Edition
Trad. E. Gutiérrez Miranda 2014




I

O voss’ amig’, amiga, foi sazón
que desejava no seu coraçón
outra molher, mais en vossa prisón
est’ ora, quite por vós doutra ren,
e, pois al non deseja se vós non,
ben sería de lhi fazerdes ben.

El outra dona soía querer
gran ben, amiga, e foi vos veer
e ora ja non pod’ aver prazer
de si nen d’ al, se lhi per vós non vén,
e, pois assí é no vosso poder,
ben sería de lhi fazerdes ben.

El outra dona avía por senhor,
e ora Deus, por lhi fazer maior
coita sofrer ja mentre vivo for,
mostroulhi vós, porque el perd’ o sén,
e, poi-lo assí força voss’ amor,
ben sería de lhi fazerdes ben.


II

Se eu, amiga, quero fazer ben
a meu amigo, que ben non quer al
senón a mí, dízenme que é mal
mhas amigas e que faço mal sén,
mais non as creo, ca sei unha ren:
pois meu amigo morre por morrer
por mí, meu ben é de lhi ben fazer.

Elas non saben qual sabor eu ei
de lhi fazer ben no meu coraçón
e posso lho fazer mui con razón,
mais dizen logo que mal sén farei
mhas amigas, mais unha cousa sei:
pois meu amigo morre por morrer
por mí, meu ben é de lhi ben fazer.

Eu lhi farei ben e elas verrán
preguntarm’ ante vós por que o fiz
e direi eu «Qual est’ a que o diz?»
E, pois m’ oíren, outorgarmho an,
ca lhis direi: «Mhas amigas, de pran,
pois meu amigo morre por morrer
por mí, meu ben é de lhi ben fazer».

E ante lhi quer’ algun ben fazer
ca o leixar como morre morrer;
por lhi falar ben ou polo veer
non lhi quer’ eu leixar morte prender.


III

O meu amigo non á de mí al
senón gran coita, que lhi nunca fal,
e, amiga, o coraçón lhi sal
por me veer, e dized’ unha ren:
pois m’ el ben quer, e que lh’ eu faça mal,
que faría se lh’ eu fezesse ben?

Des que nací nunca lhi fiz prazer
e o máis mal que lh’ eu pudi fazer
lhi fiz, amiga, e quero saber
de vós, pois este mal por mal non ten,
e lh’ eu mal faç’ e por mí quer morrer,
que faría se lh’ eu fezesse ben?

El é quite por mí doutra senhor
e fáçolh’ eu cada día peior,
pero, amiga, a min quer melhor
cassi nen al, e, pois lh’ assí avén
que lh’ eu mal faç’ e m’ el á tal amor,
que faría se lh’ eu fezesse ben?


IV

Aquestas coitas que de sofrer ei,
meu amigo, muitas e graves son
e vós mui graves, á i gran sazón,
coitas sofredes, e por én non sei,
d’ eu por vassalo e vós por senhor,
de nós qual sofre máis coita d’ amor.

Coitas sofremos, e assí nos avén,
eu por vós, amigo, e vós por mí,
e sabe Deus de nós que est’ assí,
e destas coitas non sei eu mui ben,
d’ eu por vassalo e vós por senhor,
de nós qual sofre máis coita d’ amor.

Guisado teen de nunca perder
coita meus olhos e meu coraçón,
e estas coitas, senhor, minhas son,
e deste feito non poss’ entender,
d’ eu por vassalo e vós por senhor,
de nós qual sofre máis coita d ‘amor.




☛ PyoZ ☚