27 de abril de 2012

Dewey Bunnell

Un caballo sin nombre (A Horse with No Name)

En la primera parte del camino
yo iba mirando toda aquella vida:
Había plantas y pájaros y rocas y más cosas,
había arena y colinas y hoyas.
Primero encontré una mosca y su zumbido
y el cielo sin nubes;
el calor era ardiente y la tierra estaba seca
pero el aire estaba lleno de sonidos.

Fui cruzando el desierto
en un caballo sin nombre
que se sentía bien lejos de la lluvia.
En el desierto puedes recordar tu nombre
porque no hay nadie que te cause dolor.

A los dos días bajo el sol del desierto
mi piel comenzó a enrojecer.
A los tres días en la diversión del desierto
yo iba mirando el lecho de un río
que contaba la historia de cuando el río fluía;
me entristecí al pensar que estaba muerto.

Ya ves que he cruzado el desierto
en un caballo sin nombre
que se sentía bien lejos de la lluvia.
En el desierto puedes recordar tu nombre
porque no hay nadie que te cause dolor.

A los nueve días dejé al caballo correr libremente
porque el desierto se había convertido en mar.
Había plantas y pájaros y rocas y más cosas,
había arena y colinas y hoyas.
El océano es un desierto con vida bajo la tierra
y un perfecto disfraz por encima;
bajo las ciudades yace un corazón de tierra
pero los humanos no le darán amor.

Ya ves que he cruzado el desierto
en un caballo sin nombre
que se sentía bien lejos de la lluvia.
En el desierto tú puedes recordar tu nombre
porque no hay nadie que te cause dolor.



America. A Horse with No Name (wikipedia)
America. A Horse with No Name (youtube)
Trad. E. Gutiérrez Miranda 2012



☛ PyoZ ☚

25 de abril de 2012

Cantigas de Henriq d’Arousa. 1



I

Co arco cazaba,
co arco fería,
      e ás aves, meu amigo.
Co arco fería,
co arco mataba,
      e ás aves, meu amigo.
A min disparaba,
a min me fería,
      e ás aves, meu amigo.


II

Van pace-las herbas
os cervos coas cervas,
      seica si,
      meu amigo.

Métense nos tobos
as lobas cos lobos,
      disque si,
      meu amigo.

Van beber á fonte
as pombas no monte,
      seica si,
      meu amigo.

E cando non beben
fan o que elas deben,
      velaí si,
      meu amigo.

Si vés á tardiña
imos xunta a viña,
      velaí vai,
      meu amigo.

Imos onda a leira
e maila figueira,
      velaí vén
      meu amigo.



III

Os lobos no monte
ouvéanlle á lúa,
      quen amigo ten
      sábeo ben.

Ouléanlle á lúa
onda a carricova,
      quen amigo ten
      sábeo ben.

Onda a carricova
e no piñeiral,
      quen amigo ten
      sábeo ben.

E no piñeiral
oulean os lobos,
      quen amigo ten
      sábeo ben.

Ouvean os lobos
no alto do monte,
      eu amigo hei:
      ben que o sei.



IV

As aves cazaba,
ás aves saía
      co seu arco na man,
      meu amigo.

As aves collía,
ás aves andaba
      co seu arco na man,
      meu amigo.

E á que cantaba
xa non a fería,
      co seu arco na man,
      meu amigo.

Á que rechouchía
el non a mataba,
      co seu arco na man,
      meu amigo.

A ave que pía
pra min a cazaba,
      co seu arco na man,
      meu amigo.

E a que trilaba
a min ma traía,
      co seu arco na man,
      meu amigo.



V

O cervo na fonte
a auga avolvía,
      eu amigo hei
      e con el bailarei.

No fondo da ría
o cervo choutaba,
      eu amigo hei
      e con el bailarei.

Na area brincaba
embaixo da ponte,
      eu amigo hei
      e con el bailarei.

O cervo do monte
na area corría,
      eu amigo hei
      e con el bailarei.

A area avolvía
o cervo inda onte,
      eu amigo hei
      e con el xa bailei.



VI

Na fonte do río
bañábame espida,
      e virá meu amigo?
Na fonte florida
bañábame eu núa,
      e xa vén meu amigo.
Co raio de lúa
na auga da fonte,
      e virá meu amigo?
No río do monte
lavaba o cabelo,
      e xa vén meu amigo.
Secaba o meu pelo
na fonte de pedra,
      e virá meu amigo?
Nas follas da hedra
da fonte florida,
      e chegou meu amigo.
Eu báñome espida,
e morro co frío
      si non vén meu amigo.


VII

A colle-los chuchameles
na bouza do río
      fun con meu amigo,
      el que mesto estaba o acivro.

A apaña-los amorodos
á beira do río
      fun con meu amigo,
      el que alto era o caxigo.

A comer amoras negras
das silvas do río
      fun con meu amigo,
      el ben verde era o carrizo.

A roubar pexegos doces
nas leiras do río
      fun con meu amigo,
      e ben grande era o caxigo.



VIII

Da boca da ría
marchou a luz do día
      e meu amigo amaba.
Nas cunchas da area
bateu a lúa chea
      e meu amigo amaba.
Nas ondas da ourela
esvarou unha estrela
      e meu amigo amaba.
O ritmo das ondas
movía as oucas fondas
      e meu amigo amaba.
Na area da ourela
rebuldou unha estrela
      e meu amigo amaba.
Co son da marea
marchou a lúa chea
      e meu amigo amaba.
Á beira da ría
chegou a alba do día
      e meu amigo amaba.


IX

A rula ruleira
vén se bañar á ourela,
      eu amigo teño
      e de andar con el veño.

A rula rulana
vén se bañar á praia,
      eu amigo teño
      e de estar con el veño.

A rula ruliña
vén se bañar á ría,
      eu amigo teño
      e de aviar con el veño.



X

O lobo do monte
ouveaba na ponte,
      miña nai,
      meu amigo onde vai?

O lobo bravío
ouveaba onda o río,
      miña nai,
      meu amigo onde vai?

O lobo salvaxe
ouveaba na laxe,
      miña nai,
      meu amigo onde vai?

O lobo sanguento
ouveáballe ao vento,
      miña nai,
      meu amigo, velaí vai.



XI

No abrente do día
foi pescar á ría
      meu amigo,
      que non está comigo.

Ás illas do mar
foi hoxe pescar
      meu amigo,
      que non está comigo.

E inda todo o día
eu esperaría
      meu amigo,
      que non está comigo.

Foi hoxe pescar
e heino agardar,
      meu amigo,
      que non está comigo.

Mais na súa dorna
xa da pesca torna
      meu amigo,
      que non está comigo.

Na súa dorniña
da pesca xa viña
      meu amigo,
      que non está comigo.

Estouno a esperar
que xa vén do mar,
      meu amigo,
      que non está comigo.

Máis agardaría
que xa vén da ría
      meu amigo,
      que non está comigo.



XII

Ondas do mar d’Arousa,
hai unha cousa
que levou meu amigo
e non a pousa,
      meu amigo, que vai no mar.
Praias do mar d’Arousa,
miña alma morna
levouna meu amigo
e non ma torna,
      meu amigo, que vai no mar.
Penas do mar d’Arousa,
ai, meu amigo
levoume a alma consigo
e non ma pousa,
      meu amigo, que vai no mar.
Illas do mar d’Arousa,
se non a pousa
a alma meu amigo
doulla ata a lousa,
      meu amigo, que vai no mar.
Ventos do mar d’Arousa,
si non ma torna
doulla de aquí ata a lousa,
miña alma morna,
      meu amigo, que vai no mar.


XIII

Ás ondas do mar enchido
lonxe vin i-lo navío
      i eu, fermosiña,
      meu amigo non tiña.

Ás ondas do mar alzado
longo vin marcha-lo barco
      i eu, tan ghopiña,
      meu amigo non viña.

Nas ondas do mar saído
veu queda-lo meu amigo
      i eu, bonitiña,
      meu amigo non tiña.

Nas ondas do mar irado
meu amigo foi finado
      i eu, fermosiña,
      meu amigo non viña.


egm. 2012

☛ PyoZ ☚

21 de abril de 2012

Juan Eusebio Nieremberg

De la verdad de los monstruos fabulosos


Sobre si hay tritones. Se cuentan notables historias

También la fama, que es más blanda que la cera para formar cualquier mentira, ha hecho pasar por hombres a los tritones. Aquí se han de examinar los mismos dos puntos: si existen estos monstruos y si son hombres. Tan cierto es lo primero como falso lo segundo: son monstruos marinos con forma humana y de ellos está poblado el Océano. Y la verdad del caso es que existen, y se han encontrado tanto en tiempos pasados como en los presentes. Antiguamente en Portugal se vio a un hombre que salía del mar tocando con la boca una caracola. Y, más recientemente, en el año 1523 se encontró en Roma, en Ribera Mayor, un hombre medio pez con las demás señas con que Apolonio en sus Argonautas describió al Tritón. También los que han ido a las Indias los han encontrado, como escriben Pedro Mártir y Francisco Hernando en sus Manuscritos. Diacometo Bonifacio también aseveró haber visto uno en España, el cual le trajeron conservado en miel desde el extremo de Mauritania. Demonstrato escribe que vio otro con sus ojos. Lo mismo atestigua Pausanias de uno que se mostraba muerto en Roma. Scalígero cita entre otros testigos de vista de estos monstruos a Sebastián Garado, soldado de su padre, a Georgio Malacasa, a Constantino Paleocapo y a Valerio Tesira Valenciano.


Sobre si hay nereidas y sirenas. Se refieren cosas raras

Lo mismo ha de decirse de las nereidas, que son peces con la mitad superior del cuerpo de mujer. En tiempos de Augusto fueron vistas en Portugal. Eliano escribe que se hallan cerca de Trapobana. Masario atestigua que las han visto los navegantes. En el río de Cauna, en Mozambique, se halla el pez mujer, el cual tiene medio cuerpo de hembra, y da mucho que hacer a los portugueses, en cuidar de que sus esclavos no vayan a tener cópula con estos peces, porque van al río con esta intención, como a una casa pública. Pero sobre todos estos es ilustre el testimonio de Alejandro Neapolitano, que cita a Teodoro Gaza, quien las vio con sus ojos. Y no hace muchos años que apareció una en Frisia; era un monstruo marino, la mitad con figura de doncella y la mitad de pez, la cual vivió algunos años y aprendió a hilar, según afirman Cardano, Belonio y nuestro Cornelio. Si bien algunos las llamaron sirenas, engañados por la opinión del vulgo, que a las sirenas cree medio peces, no son sino aves. Teopompo, Itacio, Calescro, Albrio y Bocato así lo juzgaron, coincidiendo en esta opinión los gramáticos griegos y latinos. De la contienda que tuvieron con las Musas, de la que escribe Pausanias, se deduce que las hay; y así con sus plumas pudieron tejerse coronas las nueve hermanas. Casi no hay antiguo que las tenga por acuáticas; esta y otras mentiras debe el vulgo a los pintores.


Sobre si hubo cinamolgos. Se describe uno que trajeron a Francia

Donde la fama mintió menos y donde se engañó más fue acerca de los cinamolgos o cinocéfalos, teniéndolos por hombres con rostro de perro. Megástenes y Ctesias Gnidio fueron los que la sembraron; la han sustentado Plinio, Eliano y Solino; la mantuvieron Juan de Plano, o de Plancarpio, y Vicencio Burgundio; la renovaron Marco P. Veneto y el beato Odorico. En su tiempo dice Vicencio que trajeron uno de aquellos monstruos a Francia para que lo viera el rey, y da señas exactas de él: tenía cabeza de perro, los demás miembros humanos; los muslos, manos y brazos tan sin pelo como los nuestros; el cuello también, y era blanco, pero tenía pelo en la espalda. Se mantenía derecho como un hombre, se sentaba como nosotros, comía la carne cocinada, bebía vino de buena gana y tomaba el bocado en la mano con educación y modestia y lo llevaba a la boca. Marco Polo confirma en parte la aseveración de Megástenes: dice que se hallan en la India, en la isla de Angamán, y que comen carne humana. El beato Odorico dice también que en Nicouberta, ciudad precisamente de la India, los hay.


De la imaginación de Nabucodonosor y de la licantropía

Hay otras imaginaciones que son solo enfermedades. Es célebre la que llaman los griegos licantropía, otros alcatrab o catrab, o cucubut: cuando alguien piensa que es un lobo, y anda toda la noche como lobo, rondando los cementerios y sepulcros. Fernelio habla de uno de ellos que pasó catorce noches sin dormir. Magio escribe de Antonio Donchio al que encontraban en los sepulcros de noche y que había llenado su casa con huesos de muertos. Quizá refiriéndose a esta locura dijo Plino que algunos hombres se transformaban en lobo. Nabucodonosor pasó enfermo siete años en los campos con una especie de licantropía. Lo que Aristóteles dice de Antiferonte parece cosa de imaginación.




Juan Eusebio Nieremberg. Curiosa y oculta filosofía, 1649


☛ PyoZ ☚

14 de abril de 2012

Anxo Angueira

[O Lugués]

Era de aquí da Arousa e chamábanlle o Lugués. Aquela noite… Aquela noite fora de tronada. Oíase que bruaba o mar de Corrubedo. Non se fai acordanza de noite coma aquela. Agora que a mañá fora de calma. O caso é que o Lugués foi á luzada. Saíu de madrugada para os polbos. Era destemido. Ía con cambelos. Ben, non sei si saíu para os polbos con cambelos ou para o choco coa femia do ramo. Que máis ten! Igual debía ser. O cambelo, parecido á raña, é un pau con chumbada de pedra e leva carnada de nocra. A nécora é o que máis lle gusta ó polbo. E mira ti que cando iamos co bou ó pateiro e chegabamos con el, que o querían para esterca-las leiras, había quen dicía que non chos quero que ten moita nocra. Os polbos son listos coma os allos. E se foi no seu tempo, pola hora que se botou ó mar, igual ía ós chocos. Coa femia, con dúas femias, unha por cada banda, o choco no seu tempo entra coma un fuso. Carallo se non entra. E si, o Lugués tamén era ben femieiro. Apañaba as femias co ramo, cun ramo de piñeiro, un verde ramo. Espetáballe o sedal no cu do manto e pasábao pola caverna. Botaba unha o dúas por cada banda, amarrando a sedela a unha vara, a un tancón que levaba atravesado na dorna que sobresaía aínda ben un algo polas bordas. Isto no seu tempo, por marzo ou aí. E entón veña remo e veña as femias todas espantrigadas chamando nos machos pola ría adiante. O mellor é non usa-la francada para non feri-la femia. Colles un truel e arriba co macho. Se xa están apegados, sóbe-los dous, sepáralos e volves botar ó mar a femia. Si, o Lugués era ben femieiro. Pois na madrugada de aquela noite de torbón o Lugués foi ó mar. Saíu do Porto do Campo con rumbo sur. Estaba na zona de Quilma, onda a enseada da Brava e as Aceñas. O caso é que a tronada non debera pasar de todo. E podía esta-lo mar ben calmo. Podía. Non se fai acordanza de caso coma el. Estaba o Lugués na súa dorna ós polbos con cambelo ou estaba… que máis ten! Estaba e veulle enriba un raio que o fulminou. Non se fai acordanza. Sería o isqueiro. Sería. Sería o que fose. O caso é que de mañá apareceu morto. Ían os do rastro para as Serradelas de Guidoiros deixando por fóra o illote do Camallón e alí o viron contra as Aceñas. O Lugués estaba queimado enriba da tilla, negro negro, negro…

—Coma un chamizo.

Si, negro coma un chamizo. A dorna, furada, no panel da cadeira, houbo que traela entre augas. O mar parecía de calma. Debeu ser un raio perdido que o ceo se esquecera de botar de noite. E mira que o mar é grande. E a Arousa é grande. E a Brava é grande. E todo é grande en comparanza cunha dorna. Unha dorna non é nada neste mundo. E aínda dentro dunha dorna… Pois foille tocar ó malpocado do Lugués. Aquela luzada súa, de femia ou polbo, foi a derradeira.



Anxo Angueira. Iria


☛ PyoZ ☚

11 de abril de 2012

Sorda claridad



Las cosas que no quieren suceder
son las que ves en los sueños,
los fantasmas de la villa encantada
disfrutan de sus vacaciones,
y una máscara de negros colmillos

recorre los fríos pasillos,
nos atraviesa con la aurora
la luz que aguardaba en los cementerios
a la huida de los espíritus,
declina la respuesta de los dioses,

y el amanecer nos anuncia
que el mar volverá a ser azul
y blanco el arañazo de las olas,
la vuelta a la realidad es siempre
un mecanismo desgastado,

ignora a quien ignora
las leyes de la gravedad,
desnúdate, ven, vamos a nadar,
en el lejano abismo de los días
aún mi subrazón subsiste,

no se lo cuentes a papá
o nos encerrará en su medio miedo,
tierna tórtola turca,
no se lo digas a tu mami
o querrá bailar con nosotros,

si alguien cae a un terreno fragoso
y se queda a vivir en él,
tendrá que aceptar cada arroyo y risco,
o cada fugaz victoria o fracaso,
con la misma cara de memo,

inmenso, el cielo brilla intenso
de horizonte en horizonte,
y los sordos lo ven aún más oscuro,
mientras la luz arde ahí,
refulgiendo ante su ciega nariz,

ha dicho otro oráculo que
la realidad no es un orbe perverso
sino el lapso en el que eres
y deberás intentar entender,
en lugar de encender inciensos

y recitar vanas plegarias
en las mansiones encantadas,
los espectros no escuchan tus susurros
y se ríen furtivamente, atiende,
de los humos perfumados,

de los rezos aturdidos,
mientras la nova fulgura aún ahí,
liberando luz y energía,
nademos, ven, un poco más,
mi tierna tórtola turca,

un instante o una breve eternidad,
oh, la insondable niebla de los días,
la penumbra causa ceguera
y el alba solo defrauda a los ciegos
que nada esperaban ver,

desnudos, el sol entibia las peñas
sobre las cimas de la realidad,
bailemos algunas canciones más,
podrán correr y gritar
pero no podrán encontrarnos,

suele durar un rescoldo en la hoguera,
una mancha en las nubes,
una pausa en el flujo del discurso
que pueden ser interpretados
a su gusto por el chamán,

si el tiempo tampoco existe
no te entretengas dudando en la noche,
que ya no hay más, y es mucho
lo que nos queda por nadar,
nadie sabe ni sabrá, como viento

viene y en viento vuelve,
aunque corra, no nos alcanzará,
si ciertos líquenes en la profunda
umbría de la vida
prefieren ignorar la claridad,

otros, flemáticamente, persisten
aferrados a las rocas
sobre las cumbres de la realidad,
el mar se esmalta en cobalto
por la extendida alborada y las olas

calmadas arañan la arena
y se satura de luz la mañana
deslumbrando solo a los ciegos,
sí, suave tórtola turca,
sumidos en su sorda oscuridad,

mientras la luz está brillando ahí
y cuantos quieren verlos
ven cielos siempre sombríos
y, tenebrosa, la bruma los cerca
y el horror se abre bajo sus pies.

egm. 2012

☛ PyoZ ☚

Anxo Angueira

Iria, 3 fragmentos

Agora na proa, Lens e o mariñeiro envergan e arman a trinqueta e o foque nos estais do caperol e no da punta do bauprés. Largan escotas por couse para a empopada. Miguéns caza a escota da maior. O patrón, agora xa no leme, sen abadona-la paipa, corre a argola cara a couse no varón. Miguéns repasa aparellos, cabos e nós. O rapaz asubía. Renxen táboas e relingas. O Iria por fin colle aire e respira, subindo na devalante e no nortiño. Foise a néboa e maila noite. Faise día, un chumbo fusco, arrefriado, que tingue de gris os lenzos do galeón, as chemineas das fábricas de Catoira, o esteiro do Ulla. E o Iria colle aire e unha reprise entrecortada, camiño do mar da Arousa, camiño do barro ou da madeira ou do sal ou do que non se sabe. Camiño dun infinito de illas, insuas e illotes, de cons e morosas, de agullas, aguillóns, aguiúnchos e angueiros, de areas, arnelas, arnosas, areosos, areais, ríos, regatos, vaos, bancais, bicos, bois, cabalos, bolos, cabezos, lombos, carreiros, castelos, castros, comboas, concheiros e conchidos, cousos, cruces, cubertos, fontes, esteiros, forcadas, fuciños, furados, navallas, novas, laxes, lobeiras, ostreiras, polbeiras, mesas, pombeiros, pateiros, praias, pedras, pedriñas, petóns, covas, baixos, abrigos, puntas, puntais, pragueiros, peiráns, portos, pozos, ribeiras, saltos, santos, seixos, sinais, torres, touzas, remexedoiros. Camiño dunha infinita, enferruxada, revirada rede de rías dentro da ría labirinto Arousa.


·  ·  ·


Mañá de día limpo do verán primeiro. A maré está no socheo. Cabalos ceibos pacen na herba, nas flores e nos lirios, no toxo cativo da insua das isuas, a insua de Bexo e da Vacariza. As dornas e os mecos de Porto, Cesures, Requeixo e da Ponte soben polo lombo da Rubia regresando, a bolinar, cheos os paneis e as cadeiras de robaliza, solla e muxo. De muxo batalleiro e franco, que ten a cuncha dourada na cabeza, e do muxo de fondo e lama, o galludo e bocacho, menos apreciado. Regresan dos lances de luzada por tramallo de balar e tallada de canas. O norte da mañá enche as relingas e o ollado do remo do temón nos mecos canta no tolete de popa coas viradas. Por riba dos mecos e das dornas soben do mar carráns e pardelas. Apegada á ribeira de Vilar, unha frecha rasante de corvos mariños adianta lambendo o canaval de xuncos e canivelas. Corvos do monte pousan nos brazos dos cruceiros e no bico das cavernas dun costal, afundindo entre a lama e a herba da ribeira na punta dos Paxaros, ósos negros dun vello galeón de antano, brillantes ó sol limpo da mañá.


·  ·  ·


Hai afogamentos que ceban a súa crueldade, se é do caso, nunha mesma familia. A min vénseme ás mentes neste tema a acordanza dos de Merino, os de Merino da Arousa. Os de Merino deste afogamento foron o pai, Ramón Núñez Suárez, de corenta e catro anos, e os seus fillos Sergio Ramón, de vinte e dous, e Mariano, de vinte e un. Patroneaba o barco que era de seu, José Dios Outenda, vinte e catro anos, o Ferreiriño. Afogaron os catro.
O barco era do mexillón, que foran levar unha boa carga del ó Caramiñal. Pois cando viñan de volta para a Arousa, alí pola Ostreira, que é un illote que xa ten dado ben de sustos, o barco afundiu e os catro tripulantes, os catro da Arousa, afogaron.




Francisco Martínez Bouzas, «Iria», homenaxe á lingua nacional (novenoites.wordpress.com)
Anxo Angueira. Iria



☛ PyoZ ☚

10 de abril de 2012

Hank Wothreed

Llamaradas


Hank Wothreed, Fluctuante llama ardiente #1, 1976


Hank Wothreed, Fluctuante llama ardiente #2, 1976


The Flow of Fire
Cadela Sardiñeiriña Gallery
Hoaxville, Marc 10 - Julie 30, 2102


☛ PyoZ ☚

2 de abril de 2012

Hank Wothreed

Viviendo en la Era Pop


hank252520wothreed252520-252520the252520form252520of252520soul252520is252520a252520perfect252520circle25252c252520196925255b725255d Hank Wothreed. La forma del alma es un círculo perfecto, 1969

«Después de una prolongada estancia en la India recibiendo las enseñanzas del gurú Shanashana Kuritaderhana, Wothreed entrega una serie de impresionantes cuadros inspirados en las filosofías hindúes y el grafismo de los mandalas que tendrían gran influencia en el devenir del movimiento pop, como este vigoroso ‘The Form of Soul is a Perfect Circle’ en el que representa a la conocida cantante folk y por entonces compañera del artista, Manolih Pinkerton-Peres adoptando la postura de profunda meditación trascendental llamada pashalamandanga.”
(De Pop and Lines To Plane, obra del aclamado crítico neozelanovés Donald Shortsighted)



☛ PyoZ ☚