Era de aquí da Arousa e chamábanlle o Lugués. Aquela noite… Aquela noite fora de tronada. Oíase que bruaba o mar de Corrubedo. Non se fai acordanza de noite coma aquela. Agora que a mañá fora de calma. O caso é que o Lugués foi á luzada. Saíu de madrugada para os polbos. Era destemido. Ía con cambelos. Ben, non sei si saíu para os polbos con cambelos ou para o choco coa femia do ramo. Que máis ten! Igual debía ser. O cambelo, parecido á raña, é un pau con chumbada de pedra e leva carnada de nocra. A nécora é o que máis lle gusta ó polbo. E mira ti que cando iamos co bou ó pateiro e chegabamos con el, que o querían para esterca-las leiras, había quen dicía que non chos quero que ten moita nocra. Os polbos son listos coma os allos. E se foi no seu tempo, pola hora que se botou ó mar, igual ía ós chocos. Coa femia, con dúas femias, unha por cada banda, o choco no seu tempo entra coma un fuso. Carallo se non entra. E si, o Lugués tamén era ben femieiro. Apañaba as femias co ramo, cun ramo de piñeiro, un verde ramo. Espetáballe o sedal no cu do manto e pasábao pola caverna. Botaba unha o dúas por cada banda, amarrando a sedela a unha vara, a un tancón que levaba atravesado na dorna que sobresaía aínda ben un algo polas bordas. Isto no seu tempo, por marzo ou aí. E entón veña remo e veña as femias todas espantrigadas chamando nos machos pola ría adiante. O mellor é non usa-la francada para non feri-la femia. Colles un truel e arriba co macho. Se xa están apegados, sóbe-los dous, sepáralos e volves botar ó mar a femia. Si, o Lugués era ben femieiro. Pois na madrugada de aquela noite de torbón o Lugués foi ó mar. Saíu do Porto do Campo con rumbo sur. Estaba na zona de Quilma, onda a enseada da Brava e as Aceñas. O caso é que a tronada non debera pasar de todo. E podía esta-lo mar ben calmo. Podía. Non se fai acordanza de caso coma el. Estaba o Lugués na súa dorna ós polbos con cambelo ou estaba… que máis ten! Estaba e veulle enriba un raio que o fulminou. Non se fai acordanza. Sería o isqueiro. Sería. Sería o que fose. O caso é que de mañá apareceu morto. Ían os do rastro para as Serradelas de Guidoiros deixando por fóra o illote do Camallón e alí o viron contra as Aceñas. O Lugués estaba queimado enriba da tilla, negro negro, negro…
—Coma un chamizo.
Si, negro coma un chamizo. A dorna, furada, no panel da cadeira, houbo que traela entre augas. O mar parecía de calma. Debeu ser un raio perdido que o ceo se esquecera de botar de noite. E mira que o mar é grande. E a Arousa é grande. E a Brava é grande. E todo é grande en comparanza cunha dorna. Unha dorna non é nada neste mundo. E aínda dentro dunha dorna… Pois foille tocar ó malpocado do Lugués. Aquela luzada súa, de femia ou polbo, foi a derradeira.
☛ Anxo Angueira. Iria
14 de abril de 2012
Anxo Angueira
[O Lugués]
☛ PyoZ ☚